ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΙΠΠΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ – Πως εκπαιδεύονται τα άλογα;

Συχνά οι ιδιοκτήτες αλόγων αλλά και αυτοί που κάνουν ιππασία αναρωτιούνται πως σκέφτονται τα άλογα; Πώς μαθαίνουν και πώς εκπαιδεύονται;

Οι παραπάνω ερωτήσεις αφορούν τον εγκέφαλο του αλόγου και πως αυτός λειτουργεί. Αρχικά λοιπόν ας ξεκινήσουμε με τις βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου των αλόγων.

Όπως έχουμε ήδη δει σε προηγούμενα μαθήματα ένα μεγάλο μέρος της φύσης των αλόγων άρα και του εγκεφάλου έχει να κάνει με την επιβίωση, άρα το μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου του αλόγου δίνει βασικές για την επιβίωση εντολές πχ φυγή ή ακινητοποίηση

Το ποιο βασικό που πρέπει να γνωρίζουμε για τον εγκέφαλο του αλόγου είναι ότι χωρίζεται σε 2 μέρη, το δεξιό και το αριστερό ημισφαίριο όπως ακριβώς και του ανθρώπου. Η μεγάλη διαφορά είναι ότι τα 2 αυτά μέρη δεν επικοινωνούν, είναι σαν να έχουμε ένα άλογο με 2 εγκεφάλους άρα ταυτόχρονα 2 άλογα.

Με βάση αυτό λοιπόν κατανοούμε πολλές συμπεριφορές του αλόγου πχ όταν φοβάται κάτι στα δεξιά και του αλλάζουμε φορά και το φοβάται και στα αριστερά αυτό συμβαίνει  γιατί ενώ από δεξιά το κατάλαβε και το έμαθε ότι δεν είναι επικίνδυνο αυτό που φοβάται την ίδια ακριβώς διαδικασία πρέπει να κάνει και η αριστερή πλευρά του εγκεφάλου και να καταλήξει στο ίδιο συμπέρασμα.

Πώς σκέφτονται τα άλογα;

Γενικά τα άλογα δεν είναι ιδιαίτερα έξυπνα ζώα, όμως έχουν πολύ αναπτυγμένες  κάποιες ιδιότητες

  • μεγάλη ικανότητα να αναγνωρίζουν την δεξιότητα του ανθρώπου γύρω τους πχ ακούω συχνά την φράση «με κάνει  ότι θέλει ή μόνο με μένα το κάνει αυτό συνήθως εννοεί κάτι κακό» αυτό συμβαίνει γιατί το άλογο καταλαβαίνει πολύ γρήγορα ότι μπορεί να το κάνει, ότι έχει το περιθώριο να το κάνει γιατί η δεξιότητα του συγκεκριμένου ανθρώπου είναι σε  τέτοιο επίπεδο που το επιτρέπει στο άλογο.
  • Αναγνωρίζουν συναισθήματα πχ ακούω την φράση «ήρθα με πολύ ένταση από το γραφείο και δεν πήγε καλά η προπόνηση» αυτό ισχύει γιατί το άλογο   αναγνωρίζει το συναίσθημα του ανθρώπου την δεδομένη στιγμή.  Στα αρνητικά συναισθήματα το άλογο βγάζει άρνηση και θέλει να αποφύγει την επαφή και στα θετικά είναι χαρούμενο και συνεργάσιμο
  • Μπορούν να επικοινωνήσουν / μιλήσουν επειδή μπορούν να μάθουν λέξεις τις οποίες συνδέουν με καταστάσεις πχ έγινε ένα πείραμα όπου εκπαιδευτήκαν άλογα να ζητούν να βάλουν ή όχι κουβέρτα απαντώντας στη λέξη “rug”  με άγγιγμα της μουσούδας τους στην κουβέρτα αν ήθελαν ή όχι.
  • Αναγνωρίζουν πρόσωπα & φιγούρες εκτός από την φωνή
  • έχουν πολύ καλή μνήμη

Τα άλογα ως ζώα της αγέλης σκέπτονται συνέχεια υπό την απειλή κινδύνου άρα για τα άλογα η φυγή σημαίνει ΖΩΗ.  Επίσης η φύση της αγέλης κατατάσσει άλογα  σε αυτά τα οποία έχουν χαρακτηριστικά ηγέτη και άλογα τα οποία έχουν τα χαρακτηριστικά των αλόγων που ακολουθούν πάντα.  Η βασικότερη ικανότητα του ανθρώπου για να κατανοήσει τα άλογα και να επικοινωνήσει μαζί τους είναι να τα πείσεις  ότι το ΑΠΑΙΤΕΙΣ αλλά και ότι το άλογο μαζί σου θα είναι ΑΣΦΑΛΗΣ.

 Πώς εκπαιδεύονται;

Αρχικά να σκεφτούμε είναι δύσκολο ή εύκολο;

Η εκπαίδευση του αλόγου συνήθως είναι μια ευχάριστη και πολύ ικανοποιητική διαδικασία τόσο για τον άνθρωπο όσο και για το άλογο. Υπάρχει όμως ένας χρυσός κανόνας:

 

Άπειρος ιππέας – έμπειρο άλογο & άπειρο άλογο – έμπειρος ιππέας

 

Όπως καταλαβαίνετε το παραπάνω σημαίνει ότι ένας άνθρωπος με λίγη ή καθόλου εμπειρία δεν μπορεί να εκπαιδεύσει ένα άλογο. Να τονίσουμε εδώ ότι η θεωρία να πάρω στο παιδί μου ένα μικρό άλογο και να το μεγαλώσουμε οδηγεί σε απόλυτη αποτυχία ή πολλές φορές και σε καταστροφικές & επικίνδυνες καταστάσεις.

Η εκπαίδευση ενός αλόγου έχει πάντα την ίδια βάση, τους λεγόμενους «καλούς τρόπους» πχ να δένετε, να σε ακολουθεί σωστά,  να βάζει ηνία & σέλλα, να δίνει πόδι για αγκύλη, να είναι συνεργάσιμο στον πεταλωτή κα

Στη συνέχεια η εκπαίδευση του αλόγου εξελίσσεται ως εξής:

  • ως εκπαίδευση για κάποια άθλημα πχ υπερπήδηση εμποδίων ή αμαξοδήγηση όπου το άλογο θα εκπαιδευτεί και σε βασική ίππευση πριν γίνει εξειδικευμένη προπόνηση πχ το άλογο της αμαξοδήγησης  θα μάθει  να κάνει επίπεδη εργασία με ιππέα και στην συνέχεια θα κάνει και προπόνησης με άμαξα

  • ως εκπαίδευση για σόου τα οποία μπορεί να είναι αθλητικά άλογα ή να εργάζονται ως άλογα perfomer

Σε κάθε περίπτωση η εκπαίδευση του αλόγου απαιτεί προσήλωση, να είμαστε παρόν σε κάθε μας συναναστροφή με το άλογο, &  υπομονή.

Πώς μαθαίνουν τα άλογα;

Τα άλογα μαθαίνουν αποκωδικοποιώντας την γλώσσα του σώματος μας, βασική προϋπόθεση είναι να έχει χτιστεί μια σχέση όπου το άλογο μας έχει αποδεχτεί ως αρχηγό.

Μαθαίνουν με την επανάληψη και την  μέθοδο της θετικής επιβράβευσης δηλαδή ενισχύοντας τα θετικά όταν κάτι το εκτελούν σωστά.  Η θετική επιβράβευση μπορεί να είναι ένα απαλό χάδι ή ένα διάλειμμα για να πάρει μια αναπνοή κατά την διάρκεια της ίππευσης.

Να θυμάστε:

  • το άλογο είναι ο φίλος σου και όχι ο ΣΚΛΑΒΟΣ σου
  • τα άλογα φοβούνται εύκολα
  • έχουν πολύ δυνατή μνήμη
  • η εκπαίδευση του αλόγου γίνεται σταδιακά
  • πρέπει να μάθει ο άνθρωπος να αποκωδικοποιεί την δικιά τους γλώσσα σώματος
  • η ιππασία δεν είναι από εκεί που ξεκινάμε την εκπαίδευση

 

ΜΑΣΤΙΓΙΟ ή ΤΡΟΦΗ;

Ένα θέμα με πολλές απόψεις  και χωρίς ξεκάθαρη απάντηση.

Ως αναφορά το μαστίγιο,  να θυμίσω ότι τα άλογα έχουν πολύ αναπτυγμένη αφή άρα το μαστίγιο είναι κάτι που το αισθάνονται αρκετά. Το μαστίγιο είναι κάτι για να εφαρμόσουμε στο άλογο παραπάνω πίεση και να δώσουμε παραπάνω ένταση  στην εντολή.  Το μαστίγιο ΔΕΝ πρέπει να το χρησιμοποιούμε σαν τιμωρία και ποτέ με θυμό.

Ως αναφορά την τροφή,  όταν λέμε τροφή εννουμέ τις διαφορές λιχουδιές του εμπορίου σε μπουκίτσες ή κομμάτια καρότου & μήλου.  Υπάρχει και εδώ μεγάλο debate, γενικά η τροφή δεν έχει μεγάλο ρόλο στην εκπαίδευση του αλόγου, δηλαδή φανταστείτε κάθε φορά που ζητάμε κάτι από το άλογο να σταματάμε για να του δώσουμε τροφή, δεν είναι πρακτικό ειδικά όταν αναφερόμαστε στην ίππευση. Δεν χρησιμοποιούμε την τροφή στην εκπαίδευση του αλόγου.

Όμως η τροφή μπορεί να δοθεί ως δώρο, ως επιβράβευση και ως ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.

Η τροφή επίσης λειτουργεί ως δυνατό κίνητρο, βοηθά τα άλογα να συγκεντρωθούν σε εμάς και τα βοηθά πολύ να κάνουν μια θετική σύνδεση με κάτι που φοβούνται.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:

Έχεις ένα άλογο που φοβάται την κουρευτική μηχανή & δεν κάθεται στο κούρεμα. Η σωστή προσέγγιση και φιλική προς το άλογο είναι να αφιερώσεις  χρόνο και να πείσεις το άλογο ότι δεν θα του συμβεί κάτι κακό. Εδώ η τροφή μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, γιατί θα συνδέσει τον ήχο της κουρευτικής μηχανής με την τροφή και άρα θα ξεχάσει το φόβο. Αυτή η θετική σύνδεσει θα κάνει το άλογο να θυμάται ότι όταν έρχεται αυτός ο ήχος έρχεται και φαγητό . Άρα θα μάθει να κάθεται στο κούρεμα για ΠΑΝΤΑ.

Να αγαπάτε τα άλογα σας, να τους αφιερώνεται χρόνο, να θυμάστε ότι είστε κάτι πολύτιμο γι αυτά, μην τα απογοητεύεται με κακές συμπεριφορές, μην προδίδετε την εμπιστοσύνη που σας δείχνουν, να τα τιμάτε γιατί είναι υπέροχα ζώα.

Μαριάννα Γραμματικάκη

Share