Οι αισθήσεις των αλόγων όπως και του ανθρώπου είναι 5 και αποτελούν το μέσο με το οποίο αντιλαμβανόνται το περιβάλλον άρα επηρεάζουν την συμπεριφορά τους. Η κατανόηση τους και η βασική γνώση για τις αισθήσεις του αλόγου θα μας βοηθήσει να αντιληφθούμε πως τα άλογα αντιλαμβάνονται τον κόσμο γύρω τους, άρα και εμάς.
Ποιες είναι οι 5 αισθήσεις;
Γεύση
Ακοή
Όσφρηση
Όραση
Αφή
Τώρα θέλω να μου αφιερώσετε 30΄΄ και να σκεφτείτε με ποια από τις παραπάνω αισθήσεις σχετίζεται περισσότερο ο άνθρωπος με το άλογο;
Την απάντηση θα σας δώσω στο τέλος του άρθρου.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν με την γεύση, έχετε προσπαθήσει να δώσετε φάρμακο σε άλογο μέσα σε τροφή; Το καταλαβαίνουν αμέσως!! Τα άλογα προτιμούν τα γλυκά και τα αλμυρά, λατρεύουν το φρέσκο χορτάρι και δεν αναγνωρίζουν μέσω της γεύσης τι τους κάνει καλό ως τροφή και τι όχι. Μπορούν όμως να αναγνωρίσουν δηλητηριώδη φυτά και τα αποφεύγουν εάν έχουν την επιλογή.
Η ακοή των αλόγων είναι μια πολύ αναπτυγμένη αίσθηση, η κίνηση των αυτιών είναι προς όλες τις κατευθύνσεις και ανεξάρτητη μεταξύ τους. Τα αυτιά του αλόγου γυρίζουν 180, χρησιμοποιούν 10 μυς για να το πετύχουν και το μεγάλο αυτό εύρος της κίνησης, τους επιτρέπει να προσδιορίσουν την ακριβή τοποθεσία από όπου έρχεται ένας ήχος. Η αξιολόγηση του ήχου ως αναφορά την όποια μικρή κίνηση και τον προσδιορισμό της κατεύθυνσης είναι ζωτικής σημασίας γιατί επιτρέπει στο άλογο να τρέξει προς την αντίθετη κατεύθυνση και άρα να γλυτώσει από τον «εχθρό».
Η όσφρηση του αλόγου είναι πολύ καλύτερη από του ανθρώπου, βοηθά το άλογο να αναγνωρίζει τα άλλα άλογα, τον άνθρωπο κτλ. Σημαντικό ρόλο παίζει η όσφρηση στο φαγητό του αλόγου όπως και στο νερό. Ιστορικές καταγραφές αναφέρουν ότι ο Μέγα Αλέξανδρος στις εκστρατείες που έκανε όταν έφτανε σε πηγές ή ποταμούς πρώτα άφηνε τα άλογα του να πιούν και αν έπιναν τότε άφηνε και τους στρατιώτες του, γιατί ήταν σημάδι ότι το νερό ήταν καθαρό. Τα άλογα συνδέουν κάποιες μυρωδιές με φόβο ιδιαίτερα, παγκοσμίως έχει παρατηρηθεί ότι τα άλογα φοβούνται την μυρωδιά των γουρουνιών.
Η όραση των αλόγων είναι πολύ διαφορετική από τον άνθρωπό, βλέπει καλύτερα την νύχτα αλλά σε όλα τα άλλα επίπεδα υστερεί σε σχέση με τον άνθρωπό. Αναλυτικότερα το άλογο έχει πολύ καλή περιφερειακή όραση (σχεδόν 360Ο) λόγω της θέσης των ματιών (στο πλάι του κεφαλιού) βλέπει μονοδιάστατα (monocular vision) αλλά δεν έχει αχρωματοψία. ΔΕΊΤΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ (αριστερά είναι τα χρώματα όπως τα βλέπει ο άνθρωπός και δεξία αντίστοιχα πώς τα βλέπει το άλογο)
Είναι σημαντικό για εμάς να γνωρίζουμε ότι βλέπει διαφορετικά από το κάθε μάτι, δηλαδή βλέπει δεξιά ότι υπάρχει στην δεξιά του μεριά και αριστερά ότι υπάρχει στην αριστερή του μεριά, αυτές οι εικόνες δεν επεξεργάζονται σε κάποιο οπτικό κέντρο ώστε το άλογο να έχει μια εικόνα. Επίσης λόγω της μονοδιάστατης όρασης δεν έχουν αίσθηση του βάθους άρα για τα άλογα η εικόνα μιας λακκούβας με νερό είναι ίδια με του απύθμενου ποταμού ή η εικόνα ενός τρέιλερ είναι ίδια με την εικόνα του ατελείωτου σκοτεινού και τρομακτικού τούνελ.
Τέλος τα άλογα έχουν κάποια “σκοτεινά” σημεία γύρω τους, στα οποία δεν βλέπουν καθόλου. ΔΕΙΤΕ ΕΙΚΟΝΑ (ένα μικρό μέρος ακριβώς κοντά και μπρόστα στο άλογο και ακριβώς πίσω του)
Λόγω όλων των παραπάνω υπάρχει η έκφραση «ποτέ δεν περνάμε πίσω από το άλογο», γιατί πολύ απλά το άλογο σας βλέπει πχ με το αριστερό του μάτι στα αριστερά, περνάτε πίσω του και δεν σας βλέπει καθόλου και ξαφνικά σας βλέπει για πρώτη φορά με το δεξί του μάτι κοντά του, αυτό μπορεί να το τρομάξει και να το κάνει να αντιδράσει με αμυντικό τρόπο πχ να κλωτσήσει.
Τέλος θα αναφερθούμε στην αφή η οποία είναι μια πολύ αναπτυγμένη αίσθηση του αλόγου την οποία όπως και ο άνθρωπος την αντιλαμβάνεται μέσω του δέρματος. Το άλογο είναι το μοναδικό ζώο που ελέγχει συνειδητά και μπορεί και κουνά το δέρμα του. Η αίσθηση στο περισσότερο μέρος του σώματος του αλόγου είναι όπως η αίσθηση που ο άνθρωπος έχει στα ακροδάχτυλα του, φανταστείτε πόσο ακριβής και έντονη. Νιώθει το άγγιγμα της μύγας και το ενοχλεί….
Ίσως αυτό μας κάνει να σκεφτούμε καλύτερα την επόμενη φορά που θα χρησιμοποιήσουμε το μαστίγιο και πόσο.
Σας βοήθησαν τα παραπάνω να απαντήσετε την ερώτηση; Είναι η αφή, μέσω του αγγίγματος μας, με το βάρος μας όταν ιππεύουμε, την επαφή με τα ηνία κτλ.
Μαριάννα Γραμματικάκη
